stress – Leefstijlcoaching

Hoe kun je omgaan met onrust?

Mensen worden onrustig van veel dingen. Twee dingen waar je erg onrustig van kan worden, zijn veranderingen en onzekerheid. Nou, die hebben we volop tegenwoordig.

Onrust vinden mensen geen prettig gevoel. Het liefst neem je de oorzaak weg. Maar als dat niet kan, of als je niet precies weet waar je onrustig van bent, wat doe je dan? Meestal is je eerste neiging om je onrust weg te duwen. Dat kun je doen door jezelf af te leiden. Zo’n beetje alles kan als afleiding dienen: werken, eten, alcohol, ruzie maken, roken, schoonmaken, sporten, tv kijken, lezen, op je telefoon pielen…

Meestal pak je bij onrust je favoriete vluchtweg. De meest gebruikte, want dat gaat automatisch. Je gaat niet uitgebreid zitten bedenken welk dempingsmiddel je fijn lijkt. Want als je dat doet, merk je pas echt hoe onrustig je bent. En je wilde daar juist bij weg. Kortom: de automatische piloot is aantrekkelijk.

Helaas is je onrust dempen niet hetzelfde als je weer fijn voelen. Het zorgt er juist voor dat je leven ‘vlak’ wordt en je steeds minder plezier en voldoening ervaart. Bovendien blijft de bron van je onrust bestaan. dat wat jou onrust bezorgde, verandert niet. Je hebt er immers niets mee gedaan. Dus soms moet je jezelf de vraag stellen: wil ik 1. wegduiken en mijn probleem uitstellen, of wil ik 2. een stap zetten om me beter te voelen. Let wel: ik bedoel daarmee niet dat 1 slecht is en 2 goed. Alleen dat je niet altijd 1 kunt kiezen (en niet altijd 2, want soms heb je daar gewoon de fut niet voor).

Wanneer is het tijd om je onrust eens toe te laten in plaats van hem te dempen? Bijvoorbeeld als je:

Je steeds lamlendiger begint te voelen
In de problemen komt door je vluchtweg (je komt aan, je raakt uit conditie, je contact met andere mensen wordt slechter, etc.)
Niet meer tevreden bent over jezelf of je leven

En dan? Je onrust toelaten is heel simpel – en tegelijkertijd spannend. Eerst even over dat simpele: om je onrust toe te laten, kun je gewoon even gaan staan, zitten of liggen en jezelf vragen: “Hoe is het eigenlijk met me? Zijn er nog dingen die ik moet weten?”
En dan wacht je wat er komt. Soms wordt de onrust eerst erger, soms komt er meteen een antwoord in je op. Maar de onrust zal je nooit kwaad doen. Het wegdrukken kan je kwaad doen, omdat daar ziek van kunt worden. Van het toelaten word je beter.

Dan het spannende stukje hiervan. Als je gewend bent om je onrust weg te drukken, kun je je nog weinig voorstellen bij dat ‘toelaten’. Je zou kunnen denken dat onrust iets heel ergs is, dat je gaat opslokken en vernietigen. Dat is helemaal niet zo, het is gewoon informatie. En die onrust wil jou niets doen, alleen die informatie brengen zodat je er wat mee kan. Maar onbekende dingen zijn spannend. Dus het kan even duren voor je went aan het idee.

Ster-leefstijlcoaches werken vaak met een programma van drie maanden als ze iemand willen leren om meer rust te ervaren en minder onrust. Dat kunnen we hier niet allemaal samenvatten. Wel nog een tip voor een gemakkelijke start:

Je kunt ook beginnen met 10 seconden onrust toelaten. Stel de vraag ‘Hoe is het met me’ en wacht 10 seconden. Dan ben je alvast begonnen met trainen. Als je het overleeft, durf je het later vast nog een keer. En nog een keer.

En een geruststelling: onrust mag. Iedereen heeft het, en vaak. Het is een teken dat je dingen meemaakt, dat je dingen wilt, dat je verwachtingen hebt. Oftewel: dat je een mens bent. Als je onrust mag hebben van jezelf, scheelt dat alvast een hoop… onrust.

Quarantraite

Het gebeurt wel vaker dat heftige of ongewone gebeurtenissen leiden tot nieuwe inzichten. Ook de onrust rondom het Coronavirus heeft bijwerkingen. Zo heb ik de afgelopen week bij drie verschillende gelegenheden mensen wat beschaamd iets horen zeggen als: “Ik vind het natuurlijk heel erg voor mensen die ziek worden, maar het schoot door mijn hoofd dat ik het heerlijk zou vinden als ik twee weken in quarantaine moest. Eindelijk even rust.”

Tegenwoordig hebben zoveel mensen het zo druk, dat je jaloers kunt worden op iemand die griep heeft of zwangerschapsverlof. Omdat het dan toegestaan is om rust te nemen. Daar kun je uit afleiden dat in het gewone bestaan te weinig ruimte is voor dingen als uitrusten als je moe bent, eten als je honger hebt, je eigen tempo aanhouden, vroeg naar bed gaan, goed voor jezelf zorgen, hulp vragen of dingen loslaten. Maar waarom doen we dit eigenlijk, onszelf zo op laten jagen dat je quarantaine gaat zien als een gelegitimeerde retraite?

Een verklaring kan zijn dat de snelheid van informatie telkens weer verdubbelt en dat onze verwachtingen naar onszelf en naar elkaar ook steeds hoger worden. Je stuurt een appje en verwacht direct een reactie (alsof de ander de hele dag naar zijn telefoon staart in de hoop dat jij iets van hem wilt). Je bestelt iets en wilt het uiterlijk een dag later in huis hebben, terwijl er dan mensen niet naar bed kunnen omdat ze jouw levering moeten regelen. Je wilt iets nieuws aan op een feest en verwacht dat voor een paar euro geleverd te krijgen uit Azië. Je hebt een gezin, een baan en hobby’s waarin je het uitstekend moet doen en verwacht dat je op je 40e het leven leidt van een 20-jarige. Bizarre verwachtingen, maar normaal geworden.

Een andere verklaring ligt in de werking van ons brein: hoe drukker je het hebt, des te groter de kans dat de prefrontale cortex ‘uitgaat’. Dat is het deel van de hersenen dat zorgt voor planning, zingeving, deel zijn van een groter geheel. De delen van je hersenen die bij stress de overhand krijgen, zijn je dataverwerkingsbrein (je ploeterhersenen) en je emotionele brein (vechten/vluchten). Oftewel: stress zorgt ervoor dat je als een kip zonder kop blijft doorrennen, zelfs als anderen je waarschuwen.

Misschien heeft het Coronavirus wel mooie lessen voor ons bij zich:

Best lekker als er een paar afspraken vervallen, misschien moet ik mijn agenda minder vol plannen in het vervolg.
Bij een deel van die uitgevallen afspraken missen we eigenlijk niets – waarom hadden we die dan gepland of waarom was ik van plan erheen te gaan?
Een dag of een week niks zorgt ervoor dat ik daarna weer veel meer zin heb in alles.
Mijn basisgezondheid is eigenlijk heel belangrijk. Er zijn zoveel dingen waar geen pillen tegen helpen.
We hebben als mensheid niet alles onder controle. Dingen zijn niet altijd maakbaar, dus je moet je ook kunnen overgeven aan ‘wat er is’.
Soms moeten we gewoon dingen samen oplossen en letten op een hoger belang.

Zit er iets voor je bij?